Ödeme Şekilleri

İthalat İşlemlerinde Ödeme Şekilleri

Peşin Ödeme

İthalatçının mal bedelini peşin olarak ödediği, ihracatçının ise yüklemeyi mal bedelini aldıktan sonra gerçekleştirdiği ödeme türüdür. Peşin ödeme ; ithalatçı firmalar için en yüksek risk taşıyan ödeme şeklidir. Ancak mal bedelinin peşin ödenmesinden dolayı ithalatçıya peşin ödeme indirimi ile ithalat yapma olanağı sağlar.

Vesaik Mukabili Ödeme

Malın yüklenmesinden sonra, malı temsil eden sevk belgelerinin, ihracatçının bankası kanalıyla - bedelinin tahsili karşılığında teslim edilmek üzere - ithalatçının bankasına gönderilmesidir. İthalatçının bankası, ithalatçı ödemeyi gerçekleştirmeden , malı gümrükten çekebilmesi için gerekli olan belgeleri ithalatçıya teslim etmez.

Mal Mukabili Ödeme

İthalatçı mal bedelini ödemeden gümrükten malları çekebilir ve ihracatçı ile anlaşma yaptığı vadede ödemeyi gerçekleştirir. İthalatçı firmalar için mal teslim alındıktan sonra ödeme gerçekleştiğinden en az risk taşıyan ödeme şeklidir.

Kabul Kredili Ödeme

İthalatçıya mal bedelini poliçe/bono vadesinde ödeme olanağı sağlayan ödeme şeklidir. Kabul kredili ithalat vesaik mukabili, akreditifli ve mal mukabili olabilir. İthalatçıya yurt dışından vadeli mal satın alma olanağı sağlar.

Akreditif Tahtında Ödeme

Uluslararası ticaretteki ödeme şekillerinden biri olan akreditif , ithalatçının(amir) talebi üzerine ithalatçının bankası(amir banka) tarafından, akreditif şartlarında belirtilen vesaikin ihracatçı (lehtar) tarafından ibrazı karşılığında bedelin ödeneceğini taahhüt eden bir ödeme yöntemidir.

Ödeme Türlerine Göre Akreditifler

Görüldüğünde Ödemeli Akreditif (Sight)

Akreditif şartlarına uygun olarak ibraz edilen vesaikin akreditif süresi içinde , akreditifte belirtilen ödeme yerine göre ; teyitli ise teyit bankasına , teyitsiz ise amir bankaya ibrazı ile ödemenin yapıldığı akreditiflerdir.

Vadeli Akreditif (deferred)

Akreditif şartlarına uygun vesaikin ibraz edilmesi şartıyla, akreditif taraflarınca mutabık kalınan vadede ödemenin gerçekleştirildiği akreditif türüdür.

Kabul Kredili Akreditif

Akreditif şartlarına uygun vesaikin ibrazında lehtarın amir banka veya teyit bankası üzerine keşide edilen vadeli poliçenin kabul edilmesi ve kabul edilen poliçenin (Draft) vadelerinde ödenmesine imkan veren bir akreditif türüdür.

Karışık Ödemeli Akreditif (Mixed Payment )

Akreditif tutarinin belli bir oranda pesin, vesaik ibrazinda veya belli bir vadede ödendiği akreditif türüdür.

Akreditif Çeşitleri

Teyitli Akreditif (confirmed )

Akreditif açan (amir banka ) bankanın talebi üzerine , amir bankanın ödeme taahhüdüne ek olarak teyit bankasının da ödeme taahhüdünde bulunduğu akreditiflerdir.Başka bir ifade ile , teyit bankası , akreditif şartlarına uygun vesaikin ibrazı halinde , lehdara amir bankayla birlikte kesin ödeme taahhüdünde bulunmaktadır.

Teyitsiz Akreditif (unconfirmed)

Muhabir bankanın , akreditifi lehdara sadece ihbar etmekle yükümlü olduğu ve ödeme taahhüdü altina girmediği akreditifledir.Akreditif sartlarina uygun vesaikin ibrazi karsiliginda ödeme taahhüdü, sadece akreditifi açan bankanin (amir bankanin) sorumluluğundadir.

Özellikleri Olan Akreditifler

Rotatif – Devreden Akreditif (Revolving L/C )

Akreditif şartlarına göre akreditif tutarının tamamı veya bir kısmı kullanıldığında değişiklik yapılmasına gerek olmadan , aynı şartlarda ve önceden belirlenen miktar dahilinde yenilenen akreditiftir.Bu tür akreditif vadeye veya tutara göre yenilenebilmektedir.

Vadeye bağlı olarak yenilenen akreditiflerde yüklemenin yapılacağı dönemler belirlenir.Bu tür akreditifler , kümülatif (Cumulative) veya kümülatif olmayan (Non Cumulative) olmak üzere iki şekilde açılabilir.Kümülatif akreditifte bir dönemde tamamı veya kısmi olarak kullanılmayan bakiye, sonraki döneme de eklenerek kullanılabilir.Kümülatif olmayan akreditifte ise akreditifin kullanılmayan kısmından sonraki dönemde faydalanılması mümkün değildir .

Tutara göre yenilenen akreditifte ise akreditif süresi içinde kalmak koşulu ile kullanılan miktar aynı şekilde yenilenmektedir.Tutara göre yenilenen akreditiflerde kullanılacak toplam tutarın belirtilmesi ödemeler toplamının sınırının belirlenmesi açısından önem taşımaktadır.

Devredilebilir Akreditif (Transferrable L/C )

İhracatçı lehine gelen akreditifin bir veya birden fazla yeni lehtarlara devredilmesine olanak veren akreditiftir.Bir akreditifin devredilebilir olabilmesi için mutlaka akreditif şartlarında “devredilebilir “ ibaresinin bulunması gerekmektedir.

Devredilebilir akreditif yalnız bir defada bir veya (kısmi kullanım veya yüklemelere izin verilmesi kaydı ile) birden fazla lehtara devredilebilir. Ancak lehtarın devrettiği ikinci lehtar tarafından akreditif başka bir satıcıya devredilemez. 2. lehdara devredilen teyitli bir akreditifte teyit yükümlülüğü 2. lehdar için de geçerlidir.

Teminat Akreditifi (Standby L/C )

Bu tip akreditifler daha çok bir teminat mektubu niteliğindedir. İthalatçı tarafından yükümlülüklerin/ödemenin yerine getirilmemesi durumunda ödeme yapılacağının güvencesi olarak açılırlar. Ticari akreditif şartlara uyulması ve ibraz edilen vesaik ile bunu kanıtlaması kaydı ile lehdara ödeme güvencesi sağlarken (performans) Standby’da bu güvence daha farklı bir düzenleme ile sağlanmaktadır.Standby, amirin şartlara uymadığının lehdar tarafından beyan edilmesi üzerine lehdara ödeme güvencesi sağlar.(non- performance)

Karşılıklı Akreditif (Back to Back L/C )

Karşılıklı akreditiflerde , ihracatçı firma lehine gelen akreditife dayanarak bu akreditifte öngörülen malların temini için üretici / tedarikçi firma adına yeni bir akreditif açılmaktadır.

Hukuki açıdan birbirinden tamamen bağımsız iki ayrı akreditif söz konusudur. Genellikle ihracatçı lehine gelen akreditifin devredilebilir olmadığı veya devredilebilir olsa dahi birim fiyatı, yükleme ve ibraz vadelerine dışında da değiştirilmesi gerekli koşulların bulunduğu hallerde karşılıklı akreditif kullanılmaktadır.

Red-Clause Akreditif

Akreditif tutarının bir kısmının veya tamamının lehtara peşin olarak ödenmesine imkan veren akreditiftir.Bu ödeme ithalatçının ihracatçıya tanıdığı bir ön finansman imkanıdır.Bu koşul akreditif metninde kırmızı mürekkeple yazılarak belirtilmesi nedeni ile bu tür akreditifler bu şekilde adlandırılmıştır.Bu tip akreditifler peşin ödeme karşılığında yüklemenin yapılmasını güvence altına almayacağından ithalatçının yüklemenin yapılması konusunda kendisini akreditif dışında güvenceye alması gerekir.

İthalat Akreditif İskontosu

Bankamızca açılan ithalat akreditifleri ithalatçı firmalarımızın talebi üzerine muhabir bankalara iskonto ettirilebilmektedir. Bu finansman metodu daha çok ithalatçının vadeli ödemek istediği ancak ihracatçının mal bedelini peşin tahsil etmek istediği durumlarda kullanılmaktadır. İhracatçı firmanın akreditif şartlarına uygun vesaik ibrazı ile birlikte muhabir banka iskonto işlemini gerçekleştirerek vesaik bedelini ihracatçı firmaya öder. Böylece ithalatçı firma talep ettiği vadede ödeme yapma, ihracatçı firma ise mal bedelini peşin tahsil etme olanağına kavuşmuş olmaktadır.